Türkiye’de risk var mı? İkinci Çernobil direkten döndü

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA), Ukrayna’daki Zaporijya Nükleer Santrali’nin sabah saat 09’00’dan itibaren topçu ateşi ve insansız hava araçlarıyla vurulduğunu açıkladı. UAEA Genel Direktörü Rafael Mariano Grossi ise “Nükleer santralin yakınında meydana gelen herhangi bir saldırı, hedefi ne olursa olsun, nükleer güvenlik için de potansiyel riskler oluşturur ve önlenmelidir. Bir kez daha, nükleer kazaların devam eden riskini önlemek için nükleer tesislerin yakınında askeri güçlerin azami ölçüde itidal göstermesini talep ediyorum” ifadesini kullandı. Söz konusu santral daha önce de hedef olmuş, uluslararası kuruluşlar tesiste tedbir almıştı. Zaporijya ile ilgili son haberleri ve santralin yapısıyla ilgili bilinmeyenleri Haber Global Web Özel için değerlendiren uzmanlar ise bölgedeki askeri ve siyasi gelişmelere de dikkat çekerek önemli uyarılarda bulundular.

Zaporijya 1984’ten bu yana faaliyet gösteren en büyük nükleer tesislerden biri.

RİSK KAZAN KISMINDA

Fizik yüksek mühendisi Adil Buyan, Rusya-Ukrayna savaşıyla ilgili siyasi gelişmeler nedeniyle Zaporijya ile ilgili haberlere temkinli yaklaşmak gerektiğini vurgulayarak santralin yapısı ve güvenliğiyle ilgili önemli bilgiler verdi. Henüz santraldeki durumla ilgili net bilgiler olmadığını belirten Buyan şunları söyledi: “Biz resmi açıklamalara bakıyoruz. Benim anladığım soğutma kulesinin tahrip edildiği yönünde. Bu santrali Ruslar yaptılar. Altı adet yan yana dizili 900 megavata yakın santral var. Nehir kenarında olduğu için soğutma kulesi mevcut. Risk sadece santralin kazan bölümünde. Rusların akılsızlık edip o bölgeyi vuracaklarını düşünemiyorum.”

ÇERNOBİL ÖRNEĞİ

Santraldeki beton kalınlığı nedeniyle top mermileri tarafından tahrip edilemeyeceğini belirten Adil Buyan şu bilgileri verdi: “Bir nükleer santralin kabuğu varsa risk düşüktür. Ruslar iki tip santral yaptılar. Bunlardan biri RBMK modeliydi. Söz konusu modelin kabuğu yoktu. Ruslar 12-15 arasında RBMK modeli santral yaptılar. Hepsi Karadeniz çevresindeydi. Koruma kabuğu olmayan santrallerden biri Çernobil’di. Kabuğu olmayan santrallerde hasar meydana geldiğinde nükleer sızıntı engellenemez.”

BAZILARI KAPATILDI

“Zaporijya’da böyle bir risk olacağı kanaatinde değilim. Ama Ruslar bilerek soğutma kulesini vurmuş olabilir. Tedbir alındığı için madde yayılma riski görmüyorum. Avrupa’da Çernobil gibi kabuğu olmayan santraller vardı ama kapatıldılar. Romanya gibi ülkelerde kapatmak için bedava elektrik gibi teşvikler verdiler. Ancak bizim sınırımızda Ermenistan’daki santral kabuğu olmayan santrallerden biridir.”

RUSYA’NIN KAYIPLARI

Siyasi amaçlı spekülasyonlara dikkat edilmesi gerektiğini vurgulayan Adil Buyan, “Ukrayna’daki santral tahribatının altında farklı nedenler olabilir. Ruslar savaşta ciddi kayıplara uğruyorlar. Basında genelde Ukrayna mağdur deniyor ama Ruslar ciddi bir çıkmazın içinde. Yüzlerce uçak, helikopter kaybediyorlar. Ordunun ilerleyişinin 1.5 ila 3 kilometre arasında olduğu söyleniyor. 150 bin kadar asker toplayarak yeniden harekete geçecekleri iddia ediliyor. Elektrik üretimini durdurmak için santralin trafosunu vurmuş olabilirler. Trafo vurulursa elektrik üretilemiyor” dedi.

Adil Buyan: Risk sadece santralin kazan bölümünde, kapalı kısmındadır. Rusların akılsızlık edip o bölgeyi vuracaklarını düşünemiyorum.

RUSYA DA ZARAR GÖRÜR!

Atom mühendisi Prof. Dr. Tolga Yarman ise, Ukrayna ile savaşta Rusya’ya yönelik spekülasyonlara dikkati çekti. Yayılacak radyasyondan Rusya’nın da zarar göreceğini vurgulayan Yarman: “Zaporijya 1984’ten bu yana faaliyet gösteren en büyük nükleer tesislerden biridir. İçinde altı adet her biri biner megavatlık yani Keban Barajı’nın gücü düzeyinde Rus yapımı reaktör vardır. Ukrayna içinde, Dinyeper Nehri üzerinde Rusya’ya en yakın santraldir. Rusya’nın Zaporijya’yı hedef alacağını katiyen düşünmüyorum. Bir gözdağı vermek istemiş olamazlar mı? Olabilir. Böyle olsa da dahi nükleer santralin kalbini hedef alıp radyasyonun açığa çıkmasını ve açığa çıkacak radyasyonla nehre ve çevresine zarar vermeyi hedeflediklerini asla düşünmüyorum” diye konuştu.

[email protected] 

Kaynak: Web Özel