Pestisit yediriyorlar, kanserdeki artışın nedeni tarlada
Gıda ürünlerinde saptanan pestisitler endişe yaratmaya devam ediyor. Greenpeace Türkiye’nin 2024 pestisit karnesini çıkarırken, raporda Avrupa’ya gönderilen gıdalarda tespit edilen pestisit bildirimlerinin ilk sırasında 167 bildirimle Hindistan, ikinci sırasında 139 bildirimle Türkiye olduğu vurgulandı. Türkiye’nin pestisit kalıntıları nedeniyle aldığı bildirimlerin 98’sinin en üst seviye olan “ciddi riskli” sınıfta olduğunun altı çizilirken, Avrupa’ya gönderilmek istenen biberlerin 29 kez, limonun ise 23 kez sınırdan çevrildiğine dikkat çekildi. Greenpeace Türkiye’nin yaptırdığı pestisit kalıntı analiz sonuçlarını da içeren “Pestisitler ve Çocuklar” raporuna göre, analiz edilen her üç gıdadan birinde mevzuata uygunsuzluk tespit edildi.
Raporda, pestisitlerin özellikle çocuk sağlığı üzerindeki olumsuz etkileri vurgulanırken, pestisit kullanımını azaltıp ortadan kaldıracak yöntemlerin yaygınlaştırılması talep edildi.
HORMONLARI BOZUYOR
Araştırmada İstanbul’da beş zincir marketin mağazalarından ve farklı semt pazarlarından alınan 14 tür sebze ve meyveye ait 155 ayrı örnek, uluslararası akredite bir laboratuvarda incelendi. Analiz sonucuna göre örneklerin yüzde 61’inde birden fazla pestisit kalıntısı, yüzde 43’ünde ise en az bir PFAS’li pestisit kalıntısı saptandı. Analiz edilen ürünlerin yüzde 31.6’sında ise hormonal sistem bozucu, nörolojik gelişim etkileyici ve kanserojen olduğu bilinen pestisitlere rastlandı.
PESTİSİT OLAN ÜRÜNLER
Greenpeace Türkiye’nin yaptırdığı analiz sonuçlarında çocukların pestisitlerden en çok etkilenen grup olduğu ve çocukların gelişim süreçlerinin tarım kimyasalları yüzünden sekteye uğradığı vurgulandı. 155 örneğin yüzde 33’ünün (51 örnek), Türk Gıda Kodeksi Pestisitlerin Maksimum Kalıntı Limitleri Yönetmeliği’ne uygun olmadığını belirlendiği çarpıcı araştırmada, bu ürünlerin 50’sinde ruhsatsız pestisit kullanımının tespit edildiğinin de altı çizilerek şu tespitler sıralandı:
“Pestisit kalıntısı limit aşımı ile yasaklı ya da ruhsatsız pestisit kullanımına en fazla salamura yaprakta (yüzde 80), yeşil sivri biberde (yüzde 70), ıspanakta (yüzde 67), kıvırcık marulda (yüzde 40), armutta (yüzde 40), üzümde (yüzde 40), golden elma ve starking elma için (yüzde 30), dolmalık biber ve patlıcan örneklerinde (yüzde 20), domateste (yüzde 13), portakalda (yüzde 10) ve hıyar örneklerinde (yüzde 7) rastlandı. Analiz edilen örneklerin yüzde 61’inde (94 ürün) birden fazla pestisit kalıntısı tespit edildi.”
PFAS KALINTISI ÇIKTI
“Analiz edilen örneklerin yüzde 31,6’sında (49 örnek) hormonal sistemi bozucu, nörolojik gelişimi etkileyen, kanserojen ya da üreme sağlığı açısından tehdit oluşturan en az bir pestisit kalıntısı bulundu. Analizde, çocuk sağlığı açısından risk oluşturan per/polifloroalkil maddeleri (PFAS) içeren pestisitler de incelendi. Bu incelemeler sonucunda 155 gıda örneğinin yüzde 43’ünün (67 örnek) en az bir PFAS’lı pestisit kalıntısı içerdiği tespit edildi. Greenpeace Türkiye’nin 2020 yılında 90 ürünün analiz edilmesiyle yayımlanan ‘Soframızdaki Tehlike: Pestisit’ adlı raporunda ürünlerin yüzde 15.6’sında yasal mevzuata aykırı pestisit kalıntısı, örneklerin yüzde 67’sinde çoklu pestisit kalıntısına rastlanmıştı.”
Analiz sonuçlarını değerlendiren Greenpeace Türkiye Direktörü Berkan Özyer ise birden fazla pestisite aynı anda maruz kalmanın, tek bir pestisite maruz kalmaya kıyasla ciddi sağlık sorunlarına yol açacağını söyledi.
KANSERE YOL AÇIYOR
İç Hastalıkları Uzmanı Ayça Kaya ise çıkan sonuçlar üzerinden şu uyarılarda bulundu: “Pestisit ve diğer kimyasallara maruz kalmak, böbrek, kemik ve akciğer hastalığına neden olabilir. Pestisitler sinir sistemini etkileme potansiyeli taşıyor. Pestisitler aynı zamanda zehirli ve kansere yol açan kimyasallar.”
[email protected]
Kaynak: Web Özel